Γιατί η νεολαία στρέφεται στη γεωργία;
Μετά από οκτώ χρόνια παραμονής σε βαθιά οικονομική κρίση, χιλιάδες νέοι στην Ελλάδα, εγκαταλείπουν τις μεγαλουπόλεις, αναζητώντας δουλειά στην επαρχία, στον αγροτικό τομέα.
35χρονοι έχοντας ζήσει όλη τη ζωή τους στην Αθήνα, αφού έμειναν άνεργοι αποφάσισαν να μετακομίσουν στην επαρχία ξεκινώντας κυριολεκτικά από το μηδέν. «Θέλουν να κάνουν αυτή τη χώρα να παράγει ξανά», όπως λένε.
Πρώτη φορά μετά από είκοσι χρόνια η απασχόληση στον αγροτικό τομέα, αυξάνεται από 11% το 2008, σε 12,9% το 2015. Και χρόνο με το χρόνο, το ποσοστό ανεβαίνει, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.
Το πιο σημαντικό είναι, ότι οι μισοί και πάνω νέοι αγρότες, προέρχονται από τις πόλεις. Το ποσοστό ανεργίας για νέους κάτω των 25 αγγίζει το 50% και για τις ηλικίες 25- 34 το 30%! Έτσι, μορφωμένοι νέοι, που δε μπορούν να βρουν απασχόληση σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στρέφονται στη γεωργία. Τουλάχιστον σε 15% υπολογίζεται η αύξηση του αριθμού των αγροτών ηλικίας 18 – 40 ετών.
Τα προηγούμενα χρόνια, παρά τις ήπιες κλιματολογικές συνθήκες και τη γονιμότητα του εδάφους, για ολόκληρες δεκαετίες, οι Έλληνες, αναζητούσαν δουλειές άνετες και με καλό μισθό στα αστικά κέντρα. Σε συνδυασμό δε με τις μέχρι σήμερα αγροτικές πολιτικές της ΕΕ, αλλά και της ίδιας της χώρας, που δεν ευνοούσαν τις μικρές αγροτικές επιχειρήσεις, οδήγησαν σε αστικοποίηση του αγροτικού δυναμικού της χώρας.
Τα εμπόδια για τους νέους αγρότες
Όπως κάθε ιδιοκτήτης επιχείρησης, έτσι και οι Έλληνες αγρότες αντιμετωπίζουν εμπόδια. Συνεχείς αλλαγές στο φορολογικό κομμάτι, έλλειψη διαθέσιμων τραπεζικών δανείων, Ευρωπαϊκές πολιτικές που δεν ευνόησαν τους αγρότες όσο έπρεπε, ακριβός γεωργικός εξοπλισμός, είναι μερικά από τα εμπόδια που θα συναντήσει ένας νέος που θέλει να ασχοληθεί με τη γεωργία.
Από την αρχή της κρίσης, ο αριθμός των αγροτών που αιτούνται για ευρωπαϊκά προγράμματα, έχει διπλασιαστεί. Στις 25 Απριλίου, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ανέφερε, ότι περισσότερα από 15.000 άτομα έκαναν αίτηση για επιδότηση από την ΕΕ, σε νέους αγρότες, αριθμός που το 2014 ήταν 11.400 αιτούντες και το 2009 8.600. «Το μέλλον της Ελλάδας είναι στην αγροτική παραγωγή και πολλές περιοχές της χώρας βασίζονται αποκλειστικά σε αυτόν τον τομέα», υποστήριξαν οι κατά καιρούς διάφοροι υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης. Παρόλα αυτά, οι τελευταίες κυβερνήσεις αύξησαν τη φορολογία των αγροτών και συνεχίζουν να θέτουν επιπλέον βάρη σε αυτούς (όπως γίνεται και στους περισσότερους κλάδους της οικονομίας στην χώρα μας).
Πρωτοβουλίες αγροτών
Πολλοί νέοι αγρότες στρέφονται στη βιολογική γεωργία ενώ κάποιοι άλλοι προσπαθούν να οργανώσουν δομές στις οποίες θα αναλαμβάνουν την επεξεργασία και την τυποποίηση των προϊόντων, καθώς και την εξαγωγή αυτών.
Για χρόνια οι Έλληνες αγρότες δε συσκεύαζαν το ελαιόλαδο. Αντί αυτού το έστελναν για συσκευασία σε Ιταλία και Ισπανία. Μετά την οικονομική κρίση, πολλοί παραγωγοί, ομάδες παραγωγών αποφάσισαν να μην πωλούν το ελαιόλαδο τους, αλλά το συσκευάζουν οι ίδιοι και να το εμπορεύονται μόνοι τους, δημιουργώντας το δικό τους brand. Μια τέτοια ομάδα παραγωγών είναι η "Molon Lave, παραγωγοί που φαίνεται πως μέσω ειδικών συνεργατών κάνουν εξαιρετική δουλειά. Θα τους βρείτε στο Facebook εδώ: https://www.facebook.com/molonlaveproducts/
Πολλοί αγρότες έχουν δημιουργήσει site για την προώθηση της παραγωγής τους και εμφανίστηκε και η τάση των superfoods, γνωστών και ως υπερτροφών, όπως καρύδια, βατόμουρα, η ομάδα των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών και δημητριακά, όπως βρώμη κ.α.
Επιστροφή στην οικογενειακή αγροτική επιχείρηση
Για πολλούς νέους αγρότες, το να γυρίσουν στις οικογενειακές αγροτικές επιχειρήσεις τους, μόλις τελειώσουν τις σπουδές τους, είναι πλέον η μοναδική βιώσιμη επιλογή στον επαγγελματικό τομέα. Και έτσι ο αγροτικός τομέας παρέχει full time απασχόληση στους νέους. Ας μην παραβλέπουμε το γεγονός ότι με τα σημερινά δεδομένα της χώρας μας, ο πρωτογενής τομέας, στελεχώνεται και με άτομα μορφωμένα, αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με όρεξη και καινοτόμες ιδέες.
Εστιάζοντας στην οικογενειακή επιχείρηση
Αυτό που ονόμαζαν οι αρχαίοι Έλληνες «ευ ζην», με απλά λόγια ποιότητα ζωής, εν μέρει πραγματώνεται στην ελληνική επαρχία. Πολλοί νέοι αγρότες, λένε ότι δε θα μπορούσαν να διανοηθούν τη ζωή τους μέσα σε μεγαλούπολη, να δουλεύουν μέσα σε τέσσερις τοίχους. Με την απασχόληση στον αγροτικό τομέα, ενισχύεται η επαφή με τη φύση, κάτι που φαίνεται και στην ψυχική διάθεση.
Οικονομική ελπίδα
Από την αρχή της κρίσης ακόμη, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν συρρικνώθηκε, ενώ τα έξοδα του νοικοκυριού αυξήθηκαν κατά 40%. Τα ευρωπαϊκά κεφάλαια σε πολλές περιοχές της χώρας μας κακοδιαχειρίζονταν, αντί να επενδύονται στον πρωτογενή τομέα, μετατρέπονταν σε άλλα άχρηστα αγαθά. Δεν υπήρχε σχεδόν καμία κατεύθυνση από κανέναν φορέα μέχρι σήμερα. Παρόλα αυτά είναι ξεκάθαρο πως ο αγρότης με τη δυνατότητα να παράγει καινοτόμα προϊόντα, άριστης ποιότητας, μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η συμβολή του αγροτικού τομέα στην οικονομία της Ελλάδας, είναι η μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλης χώρας της ΕΕ. Οι νέοι αγρότες, έχουν το κλειδί για την έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση, εφόσον όμως εργάζονται σκληρά και ομαδικά.
*Μέρος του άρθρου επιμελήθηκε η Κα Κόκκινου Ασπασία (Τεχνολόγος Γεωπονίας)
Περουλάκης Γιάννης
